بخش تحلیل خودنویس: بازگشت پر سر و صدای مهدی هاشمی به تهران پس از سه سال گرچه بدون پهن شدن فرش قرمز بود، اما دادستانی تهران امنیت «عامل فتنه» را در دم خانه پدری تامین کرد. بازگشت مهدی هاشمی به تهران یک روز پس از آغاز اجرای حکم خواهرش فائزه می‌تواند تعبیرهای متفاوتی داشته باشد. حالا باید دید آیا اکبر هاشمی می‌تواند ریش خود را بجنباند و تغییری در ساختار قدرت پدید آورد؟ فائزه هاشمی اما حکمی دیگر دارد. عروس آیت الله فقید لاهوتی دیروز توسط نیروهای «اجرای احکام» دستگیر و به زندان منتقل شده بود. او یکی از معدود محکومان دادگاه انقلاب بوده که پیش از رفتن به زندان، به خارج از کشور نیز سفر کرده است. با این حال، دیروز کمتر کسی احتمال می‌داد که فائزه را دستگیر کنند.
ورود آزادانه و تا حدی تحت مراقبت مهدی هاشمی به تهران و عدم بازداشت او می‌تواند تفسیرهای متفاوتی به همراه داشته باشد. از جمله اینکه زندان جای زیادی برای هاشمی‌ها ندارد. در زندان اوین برای فرزندان اکبر فقط یک جا موجود است و برای هر جا هم حکمی واجب.
اما بر اساس گزارش‌ها گفته شد که مهدی هاشمی در فرودگاه امام خمینی مورد استقبال محترمانه ماموران دادستانی قرار گرفته و تفهیم اتهام هم شده، اما با تعهد به حضور در دادسرا طی ۲۴ ساعت آینده، به او اجازه رفتن نزد خانواده‌اش داده شده است. مهدی همراه برادر کوچکتر و خواهر بزرگ‌تر به تهران بازگشت.
تا ساعات اولیه بامداد یکشنبه کسی مطمئن نبود چه اتفاقی خواهد افتاد، اما اطلاع‌رسانی مدیر بی‌بی‌سی فارسی نشان می‌داد که بحث بازگشت مهدی هاشمی به تهران از حد احتمال هم فراتر رفته است. بر اساس شواهد و سوابق، حضور چند ساله مهدی هاشمی در انگلستان و تماس‌های متعدد با افرادی در بی‌بی‌سی فارسی می‌توانست باعث اطمینان اهالی رسانه شود. بی‌بی‌سی فارسی البته پس از انتشار خبر محکومیت مهدی هاشمی در دادگاه کانادا، گزارشی تهیه کرد که برخی روزنامه‌نگاران نزدیک به این رسانه در محافل غیر رسمی، آن را تلاش برای کاستن از خسارت به مهدی هاشمی ارزیابی کردند و بی‌بی‌سی فارسی هیچ‌گاه سندی را برای اتهامی که بر شاکی پرونده وارد کرده بود، علنی نکرد. این سند بعدها از طریق دیگری به دست خودنویس رسیده که منبع آن نمی‌توانسته کسی جز خود مهدی هاشمی بهرمانی بوده باشد. اتهام پرداخت رشوه به شاکی در برگ سندی که در اختیار خودنویس است، قابل مشاهده نیست.
در حال حاضر، بسیاری از روزنامه‌نگاران حامی هاشمی با نگرانی شرایط را دنبال می‌کنند. عدم بازداشت مهدی هاشمی با وجود حجم بسیار بالای اتهام‌های مالی و سیاسی می‌تواند به وجود نابرابری در برخورد با این آقازاده تعبیر شود، چه، بسیاری از فعالان سیاسی با اتهام‌هایی به مراتب پیش پا افتاده محکوم به زندان و تبعید شده‌اند. از سوی دیگر، دستگیری احتمالی مهدی هاشمی باعث نگرانی کسانی می‌شود که امیدوارند اکبر هاشمی رفسنجانی ریش خود را بجنباند و تغییری در ساختار سیاسی فعلی ایجاد کند.
برخی روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی حامی هاشمی معتقدند که که خروج از بن‌بست فعلی هسته‌ای و سیاسی تنها به دستان پرتوان این سیاست‌مدار کهنه‌کار ممکن و میسر است. این گروه مطمئنا با نگرانی وضعیت فائزه و نیز مهدی هاشمی را دنبال کرده و تلاش خواهند کرد هاشمی رفسنجانی را به عنوان گزینه، یا حامی گزینه سیاسی برای انتخابات آینده ریاست جمهوری معرفی کنند. با توجه به گفتگوهای افراد مختلف از جمله نزدیکان آقای هاشمی رفسنجانی با خودنویس در باره افرادی که در رسانه‌ها با این خانواده و به‌ویژه دو نفر از فرزندان هاشمی رفسنجانی ارتباط بسیار نزدیکی حتی در حد «مشاور» داشته‌اند، می‌توان منتظر تقسیم وظایف در انتشار مطلب به نفع هاشمی رفسنجانی و نفی منتقدان او در گروهی از رسانه‌ها بود. همچنین می‌توان پیش‌بینی کرد که از شدت برخی خبرها در باره این خانواده در رسانه‌هایی که ممکن است حتی از پول مالیات دهندگان آمریکایی و اروپایی تامین اعتبار شده باشند، کاسته شود.
اما بحث دیگر در باره نقش خود اکبر هاشمی رفسنجانی است. با توجه به حضور رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام پشت سر رهبری در اجلاس عدم تعهد، بسیاری را نظر بر این است که از میزان اختلافات سردار سازندگی و آیت‌الله خامنه‌ای کاسته شده است. شاید آیت‌الله خامنه‌ای مایل است از هاشمی به عنوان تنظیم کننده و متعادل کننده بهره گیرد. حضور تعدادی از نزدیکان سیاسی هاشمی در اروپا و آمریکا نیز می‌تواند به انتقال مناسب‌تر پیام‌های سیاسی از دو سو کمک کند. در آمریکا، این اعتقاد وجود دارد که حسین موسویان، مذاکره کننده سابق هسته‌ای ایران که به توصیه اکبر هاشمی رفسنجانی از ایران خارج شده (نقل قول از مهدی هاشمی) با ارتباط گیری با محافل مهم سیاسی و اتاق‌های فکر واشینگتن پیام‌هایی را از تهران به دولت آمریکا منتقل کرده و می‌کند.
با این حال، هاشمی رفسنجانی دیگر نفوذ قدیم خود در سپاه و نیروهای مسلح را ندارد و کنار آمدن سرداران جوان‌تر با سردار سازندگی به راحتی دوران جنگ نیست. دو سال پیش، یک منبع نزدیک به هاشمی رفسنجانی به خودنویس گفت که رهبری نظام با حذف نیروهای قدیمی‌تر، گروهی از «عاشقان ولایت» را دور خود جمع کرده و این گروه از کسانی مثل هاشمی رفسنجانی خط نمی‌گیرند. این منبع معتقد بود که به همین دلیل، رهبری نظام قابل «کنترل» نیست.
یک ایده این است که رهبری نظام تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال آینده نیازمند همراهی یک هاشمی ضعیف شده باشد. اگر هاشمی و نزدیکانش در سال ۱۳۸۸ عملا با حمایت از میرحسین موسوی مقابل منافع رهبری نظام قدم برداشتند، تا او را «کنترل» کنند، اینک برای «حفظ نظام» که نقطه مشترک رهبری، هاشمی و حتی خاتمی است، می‌توان در بسیاری از مسائل با گذشت و تجدید نظر در استراتژی‌ها و تاکتیک‌ها برای هدف مشترک گام برداشت. با این حال به نظر می‌رسد این حرکت احتمالی با مخالفت‌هایی همراه باشد. یاران آیت‌الله مصباح یزدی و سرداران نزدیک به این گروه طبیعتا تحمل چنین اتحادی را نخواهند داشت.
نکته غافل مانده درباره مهدی هاشمی و اهمیت ویژه او برای نظام
نظام به ظرفیت‌های نفتی مهدی هاشمی و افراد نزدیک به او احتیاج دارد. در شرایطی که فروش نفت جمهوری اسلامی به پایین‌ترین حد خود در سالیان اخیر رسیده، تجربه تیم‌های نفتی نزدیک به مهدی هاشمی می‌تواند در فروش نفت در خارج از مدارهای معمول موثر باشد. نظام در شرایط فعلی در وضعیتی است که به ارز بیشتری برای رویارویی در عرصه‌های بین‌المللی نیاز دارد. مهدی هاشمی برای انجام معاملات نفتی که عملا دور زدن تحریم‌ها به حساب می‌آید نمی‌تواند در انگلستان حاضر باشد. یک منبع اروپایی به خودنویس گفته است که از چند ماه قبل، بحث‌هایی در باره یافتن راه‌هایی برای حل مشکل تحریم نفتی ایران تا حد ممکن میان نزدیکان علی اکبر ولایتی و هاشمی رفسنجانی در جریان بوده است. با توجه به عدم موفقیت گروه‌های نزدیک به رهبری نظام برای فروش نفت در دریاهای آزاد، شاید فرزند هاشمی نیز این بار به کمک بیاید.
اما اگر برای حفظ آرامش نیروهای «خودجوش» که علاقه‌مند به محاکمه علنی مهدی هاشمی هستند، «مصلحت» در بازداشت مهدی هاشمی باشد. چه، نباید با آزاد نگاه داشتن «عامل فتنه» نشان داد که خون او از دیگران رنگین‌تر است و هاشمی‌ها از دیگران «برابر‌تر» هستند. با این حال تجربه دستگاه قضایی در بهره‌گیری از زندانیان ویژه از جمله «سعید رفیق‌دوست» نشان می‌دهد که می‌توان حتی از درون زندان برای برخی افراد، دفتر و دستک فراهم کرد.
با توجه به سابقه هاشمی رفسنجانی که به جز در مواردی معدود، بی‌احتیاطی نکرده، می‌توان چنین اندیشید که بازگشت مهدی با هماهنگی کامل ارکان نظام انجام گرفته است. اما افرادی نیز در ساختار نظام نسبت به این بازگشت بدگمان بوده‌اند و شاید دستگیری فائزه برای منصرف کردن هاشمی پسر و هاشمی پدر بوده باشد. باید منتظر بود و دید که سرنوشت ظاهری مهدی هاشمی در روزهای آینده چه خواهد بود؟
به هر شکل، وقتی روزنامه کیهان خبری در باره ورود مهدی هاشمی به تهران منتشر نمی‌کند، می‌توان حدس زد که قلاده‌های مجازی بسیاری کشیده شده و خودسرها، سر به راه شده‌اند، حد اقل تا اطلاع ثانوی.
