روزنامه واشنگتن پست در مقالهای نوشته، اشتباه محاسباتی قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، ایران را به مرحله خطرناکی رسانده است. به نظر نویسنده این مقاله، حل مسئله داعش در هر حالت برای ایران یک بازی باخت−باخت است.
دیوید ایگنیشس در مقالهای که سوم ژوئیه (۱۲ تیر) در واشنگتن پست منتشر شد، به قدرت رسیدن داعش در عراق را نه تنها معلول اشتباهات آمریکا، بلکه نتیجه اقدامات قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران، در سوریه و عراق دانسته است.
وی به انتقاداتی که درباره عملکرد آمریکا در عراق مطرح میشود اشاره کرده و نوشته است: «اکثر تحلیلهایی که درباره موقعیت کنونی عراق ارائه میشود، بر اشتباهات آمریکا و خطرات بالقوهای که این اشتباهات برای منافع آمریکا دارد متمرکز شده، اما ما باید کوتهنظری ملیمان را کنار بگذاریم و به این نگاه کنیم که اتفاقاتی که اخیرا روی داده چه معنایی برای ایران دارد؛ کشوری که ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با عراق دارد و به شدت مایل است هژمونیاش را در آنجا تقویت کند. این تصویری خوشحالکننده نیست».
ایگنیشس به نقل از دریک هاروی که سالها تحلیلگر امنیتی عراق بوده و در حال حاضر استاد دانشگاه فلوریدای جنوبی است، اقدامات قاسم سلیمانی در عراق و سوریه را مسبب سوق داده شدن سنیهای منطقه به سمت تندروی دانسته است.
ایگنیشس در ادامه مقاله خود ادامه میدهد که از دید ایران، برقراری "خلافت اسلامی" در شمال غربی عراق و مرز سوریه یک فاجعه است. ایران برای مقابله با این حرکت، نیروهایی را که در خاک عراق دارد، به منظور متوقف کردن پیشرفت سنیها، به سمت فرودگاه بغداد بسیج کرده است.هاروی برخی از اشتباهات سلیمانی را اینگونه برشمرده است: «او فرصتهایی را برای اقدامات اعتدالآمیز از دست داد؛ اقداماتی که میتوانست منافع ایران را حمایت کند. همکاری او با گروههای تندرو در سوریه منجر به تشدید بحران در این کشور و گسترش آن به عراق شد. امتناع او از همکاری با گروههای میانهرو در عراق و نزدیکی به نوری مالکی، زمینهساز به وجود آمدن یک دولت (خلافت) اسلامی در عراق شد».
به نظر مقالهنویس واشنگتن پست، ایرانیها شاهد فروپاشی ارتش عراق که از سوی آمریکا تعلیم دیده بود هستند و در نتیجه به سمت شبهنظامیان شیعه که توسط قاسم سلیمانی تعلیم دیدهاند، چرخش پیدا کردهاند.
اما این دلگرمی دادن به شبهنظامیان شیعه فقط ظرفیت استفاده از خشونت را بیشتر میکند؛ خشونتی که نتیجه آن دو قطبی شدن بیشتر منطقه و قویتر شدن "خلافت اسلامی" است.
خطر استقلال کردستان عراق برای ایران
دیوید ایگنیشس پیامد فاجعهبار دیگر اقدامات قاسم سلیمانی برای ایران را تسریع پروسه استقلال کردستان از عراق در حکومت داعش دانسته است. پس از سقوط شهر موصل و تکریت، نیروهای کرد سریعا به سمت غرب رفتند تا از کرکوک و چاههای نفت آن حفاظت کنند.
بلافاصله مسعود بارزانی اعلام کرد که برای استقلال کردستان از عراق، رفراندوم برگزار خواهد کرد. نخستوزیر اسرائیل نیز قبلا اعلام کرده بود که از تشکیل کردستان مستقل حمایت میکند.
تشکیل یک کشور مستقل کرد میتواند منجر به بالا گرفتن احساسات ناسیونالیستی کردهای ایران شود که حداقل ۱۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند و این میتواند باعث بروز ناآرامیهای منطقهای در ایران شود.
بهترین شانس برای نگاه داشتن کردستان به عنوان بخشی از عراق، کم کردن قدرت شیعیان در دولت آینده فدرال عراق است و این حقیقتی تاسفبار برای قاسم سلیمانی است.
اگر قرار باشد حکومت داعش از طریق حمله نیروهای نزدیک به ایران سرکوب شود، بهترین راه تقویت مواضع سنیها و طرفداران عربستان سعودی در عراق است و این یک بازی دوسر باخت برای قاسم سلیمانی است.
در ادامه مقاله واشنگتن پست، به نقل از کریم سجادپور، عضو بنیاد بینالمللی صلح، آمده است که رویدادهای اخیر نشان داده که قاسم سلیمانی باید از امیدش برای تبدیل شدن جمهوری اسلامی به یک قدرت شیعه ایرانی در منطقهای که عمدتا از سوی اعراب سنی اداره میشود، دست بکشد.
سلیمانی از طریق همپیمانی با مسیحیان لبنان و علویها در سوریه و گروههای سنی در فلسطین، سعی کرده چهرهای سکولار از خود نشان دهد، اما عملکرد نیروهای سپاه قدس در سوریه و عراق، ایران را به عنوان "قدرتی فرقهای" معرفی کرده است.