آمریکا و اروپا با "شیل نفت" در پی بی‌نیازی از نفت اوپک

آمریکا می‌خواهد به دهه‌های متمادی وابستگی به نفت خاورمیانه پایان دهد. گفته می‌شود که این کشور می‌‌تواند در آینده با استخراج نفت از لایه‌های سنگی موسوم به "شیل"، تولیدی بیش از عربستان سعودی داشته باشد.

»حفاری کن، حفاری!» این شعار جان مک‌کین، نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ایالات متحده بود. شعاری که البته در آن‌زمان برای او پیروزی به ارمغان نیاورد، اما باراک اوباما، آن را گرفت و به استراتژی آینده آمریکا در پایان دادن به وابستگی نفتی و گازی این ابرقدرت تبدیل کرد.ب حران کریمه سبب شد که رئیس جمهوری آمریکا متحدان اروپائی خود را نیز به سمت استفاده از این روش تشویق کند.

روشی که منابع آب را تهدید می‌کند

"

چگونگی به دست ‌آوردن "گاز شیل" از لایه‌های زیرین زمین

شیل نفت" که در برخی منابع فارسی زبان به "سنگ نفت" نیز ترجمه شده، لایه‌های ‌سنگ‌های رسوبی هستند که با فشار هیدرولیکی آب و یک مخلوط شیمیائی درهم شکسته و نفت‌وگاز موجود میان آن‌ها آزاد می‌شوند. روشی که طرفداران محیط زیست با آن به شدت مخالفت می‌کنند، زیرا میزان آبی که برای تولید "نفت شیل" لازم است، بسیار بالاست و خطری برای منابع آب کره زمین به شمار می‌رود.

در مقابل مخالفان، این روش موافقان فراوانی هم دارد؛ همه کسانی که از پایین آمدن قیمت نفت و پایان دادن به وابستگی به کشورهای نفت خیز استقبال می‌کنند. چراکه تولید بالای نفت و گاز، به معنای کاهش قیمت ‌آن در سطح جهان است و این یکی از علل رشد اقتصادی آمریکا در سال‌های ۲۰۰۸/۲۰۰۹بود. به همین دلیل نیز رئیس جمهوری آمریکا دائما دستور حفاری مناطق وسیع‌تری را می‌دهد.

آژانس اطلاعات انرژی آمریکا(EIA) تخمین زده است که در سال ۲۰۱۶روزانه نه و نیم میلیون بشکه نفت خام در این کشور تولید خواهد شد که چیزی معادل دوبرابر تولید نفت در سال ۲۰۰۸است. در حال حاضر آمریکا با سرعتی قابل توجه در این زمینه پیش می‌رود و روزانه هشت میلیون بشکه نفت تولید می‌کند.

تولید "نفت شیل" مخالفان بسیاری نیز دارد. آن‌ها می‌گویند این روش تولید نفت منابع ‌آب زمین را تهدید می‌کند.

اما بنا بر تخمین آژانس انرژی جهانی(IEA) حتی این احتمال هست که آمریکا یک سال زودتر یعنی در سال آینده میلادی به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان پس از روسیه و عربستان سعودی تبدیل شود. اوباما در آخرین دیدار خود از اروپا از کشورهای این اتحادیه نیز خواست که به این روش بپیوندند و به وابستگی خود به منابع گاز روسیه پایان دهند.
اروپا آمادگی ندارد

روشی که رئیس جمهوری آمریکا به اروپا توصیه می‌کند، حداقل در آلمان مخالفان بسیاری دارد. خود اوباما نیز از این موضوع آگاه است و به همین دلیل نیز تاکید می‌کند که «هر منبع انرژی سود و زیان خود را دارد. هیچ منبع انرژی نیست که هم ارزان باشد، هم ایده‌آل». او تاکید کرد که اروپا نمی‌تواند تنها به آمریکا تکیه کند.

اروپا وابسته شدید منابع انرژی روسیه است. بنا بر آمار کمیسیون اتحادیه اروپا، یک سوم واردات کشورهای عضو این اتحادیه از روسیه نفت خام و گاز است. با این حال آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان حرکتی سریع در مسیر پایان دادن به وابستگی به روسیه را هنوز عملی نمی‌داند.

نفسی آسوده از بحران‌های خاورمیانه

مهم‌ترین مناطق تولید "نفت شیل" در ‌آمریکا ایالت‌های تگزاس و داکوتای شمالی‌هستند. چه به لحاظ تامین انرژی و چه از نظر منافع ژئوپولیتیکی، این برای دولت آمریکا بسیار مهم است که نیازهای انرژی خود را هرچه کم‌تر از راه واردات تامین کند. این نه تنها بیلان تجاری آمریکا را بهبود می‌بخشد، بلکه از وابستگی این کشور به منطقه‌ای که دچار ناآرامی و بحران است نیز می‌کاهد.

گفته می‌شود که در سال ۲۰۱۶ واردات نفت خام مورد نیاز آمریکا به یک چهارم میزان نیاز آن کاهش می‌یابد. اکنون نگرانی آمریکا از تنگنای انرژی به قدری کم شده که صنایع و برخی سیاستمداران آمریکا درخواست لغو قانون ممنوعیت صادارت نفت خام را کرده‌اند که در سال ۱۹۷۵ تصویب شد. یکی از دلایلی که این گروه به ‌آن اشاره می‌کند، این است که مراکز پالایش نفت خام به سرحد گنجایش خود رسیده‌اند و ظرفیت "شیل نفت" را ندارند.

اما این فقط صاحبان صنایع نیستند که از این بابت نفسی راحت می‌کشند. برای مصرف‌کننده عادی آمریکایی نیز بهای بنزین در پمپ‌بنزین‌ها عاملی تعیین کننده است؛ پرداخت هزینه کم‌تر برای انرژی مساوی است با داشتن بودجه بیشتری برای سایر نیازها.